Δέκα νέα πρόσωπα, δύο απουσίες με πολιτικό νόημα, διακριτή θέση της κεντροαριστεράς και ευρωπαϊκές ισορροπίες, αλλά κι ένας άκρως αμφιλεγόμενος υφυπουργός προέλευσης ΑΝ.ΕΛ. σφραγίζουν τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, που ανακοινώθηκε χθες τα μεσάνυχτα.

Είναι η κυβέρνηση που θα κληθεί να κερδίσει το στοίχημα της αποτελεσματικότητας, το οποίο έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα ο Αλέξης Τσίπρας το βράδυ της εκλογικής του νίκης – μια κυβέρνηση, πάντως, που σε πρώτη ανάγνωση κινείται πάνω στο αποτύπωμα της προηγούμενης με περιορισμένης εμβέλειας αλλαγές και χωρίς πρόσωπα που θα σηματοδοτούσαν πολιτικά ανοίγματα και νέες κοινωνικές αναφορές.

Το υπουργείο Οικονομίας και το Μνημόνιο

Στο σκληρό δημοσιονομικό και ευρωπαϊκό μέτωπο το στίγμα της κυβέρνησης σηματοδοτείται από ένα γνώριμο δίδυμο που χειρίστηκε το επτάμηνο θρίλερ της διαπραγμάτευσης: Υπουργός Οικονομικών ορίστηκε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, με το βάρος της εφαρμογής του Μνημονίου και της διαχείρισης της τρόικας να πέφτει στον αναπληρωτή του Γιώργο Χουλιαράκη. Ο Γιώργος Χουλιαράκης ήταν ο άνθρωπος που, ως επικεφαλής της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας είχε βρει τους διαύλους επικοινωνίας με τους πιστωτές στην εποχή Βαρουφάκη, γνωρίζει όλες τις πτυχές του Μνημονίου και είναι πρόσωπο της εμπιστοσύνης του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη.

Η αρχική σκέψη να αναλάβει νέο, ειδικό χαρτοφυλάκιο δημοσιονομικής πολιτικής, στα πρότυπα της Πορτογαλίας, εγκαταλείφθηκε κυρίως λόγω της σημειολογίας που θα είχε μια κυβερνητική θέση ολοκληρωτικά ταυτισμένη με το Μνημόνιο. Αντ’ αυτού, αποφασίστηκε να τοποθετηθεί αναπληρωτής υπουργός στο Γενικό Λογιστήριο, στη θέση που κατείχε ο Δημήτρης Μάρδας. Η «μετάθεση» Μάρδα στο υφυπουργείο Εξωτερικών πυροδότησε ερωτήματα, με δεδομένη την θετική αποτίμηση της θητείας του στο Γενικό Λογιστήριο, σύμφωνα ωστόσο με κυβερνητικές πηγές η δομή του νέου μοντέλου δεν τον χωρούσε.
Την τριπλέτα του υπουργείου Οικονομικών συμπληρώνει ο αρμόδιος για τους φόρους, αναπληρωτής Τρύφων Αλεξιάδης, ενώ το όλο σχήμα θα τελεί υπό τον συντονισμό και την εποπτεία του Γιάννη Δραγασάκη, ο οποίος παραμένει αντιπρόεδρος μετά την άρνησή του να πάει στην προεδρία της Βουλής.

Πρόεδρος της Βουλής θα είναι ο Νίκος Βούτσης, γεγονός το οποίο οδήγησε σε μετάθεση – αναβάθμιση του Παναγιώτη Κουρουμπλή στο υπουργείο Εσωτερικών. Της τοποθέτησής του, πάντως, προηγήθηκαν έντονες αντιρρήσεις από την πλευρά του, καθώς ήθελε να παραμείνει στο υπουργείο Υγείας. Αντιθέτως, την αλλαγή της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας φέρεται να είχε ζητήσει από τον πρωθυπουργό η ομάδα των «53».

Εκτός κυβέρνησης Πανούσης – Νικολούδης

Εκτός της νέας κυβέρνησης έμειναν δύο πρόσωπα που είχαν δημιουργήσει έντονους πολιτικούς συμβολισμούς στο προηγούμενο υπουργικό συμβούλιο, ο Γιάννης Πανούσης και ο Παναγιώτης Νικολούδης.

Η μη συμμετοχή Πανούση ήταν εξ αρχής αποφασισμένη, μετά τις ισχυρές αντιδράσεις που είχε προκαλέσει η θητεία του εντός του ΣΥΡΙΖΑ και στη θέση του τοποθετήθηκε ο πρώην υφυπουργός 'Αμυνας Νίκος Τόσκας. Ο νέος αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη είναι υποστράτηγος, μέλος της ομάδας Κοτζιά και της κίνησης «Πράττω».

Περισσότερα ερωτήματα προκάλεσε η απουσία του Παναγιώτη Νικολούδη που στο επτάμηνο της πρώτης διακυβέρνησης Τσίπρα ήταν επιφορτισμένος με το βαρύ, και πολιτικά μείζον για την κυβέρνηση, έργο αντιμετώπισης της διαφθοράς. Η εν λόγω αποστολή ανατίθεται τώρα στον εισαγγελέα Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, ο οποίος αναλαμβάνει αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης, ενώ στην απομάκρυνση Νικολούδη φέρονται να έπαιξαν ρόλο και ενστάσεις που είχαν εκφράσει, ως προς την αποτελεσματικότητά του, οι συγκυβερνώντες Ανεξάρτητοι 'Ελληνες.

Τα νέα πρόσωπα

Τα δέκα νέα πρόσωπα που μπαίνουν στην κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου και του Γιώργου Χουλιαράκη, είναι οι: Νίκος Φίλης (υπουργός Παιδείας), Γιάννης Μπαλάφας (από αντιπρόεδρος της Βουλής γίνεται υφυπουργός Εσωτερικών), Γιάννης Μουζάλας (αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής – διατηρεί το χαρτοφυλάκιο που είχε στην υπηρεσιακή κυβέρνηση), Αλέξης Χαρίτσης (υφυπουργός Οικονομίας για θέματα ΕΣΠΑ από Γενικός Γραμματέας του ίδιου υπουργείου), Θεοδώρα Τζάκρη (υφυπουργός Οικονομίας αρμόδια για θέματα Βιομηχανίας), Θεοδόσης Πελεγρίνης (αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, πρώην πρύτανης), Αναστάσιος Πετρόπουλος (υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων), Μάρκος Μπόλαρης (αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης) και Δημήτρης Καμμένος (υφυπουργός Υποδομών και Δικτύων).

Οι ΑΝ.ΕΛ., ο Πάνος και ο Δημήτρης Καμμένος

Ο Δημήτρης Καμμένος είναι ο ένας από τα 5 στελέχη των ΑΝ.ΕΛ. που μπαίνουν στην κυβέρνηση και είναι κι εκείνος που συγκεντρώνει τις περισσότερες αντιδράσεις, καθότι έχει διακριθεί ουκ ολίγες φορές για τις ακραίες θέσεις του. Εχει έντονη δραστηριότητα στα social media όπου είναι γνωστός και ως «πόρτα-πόρτα», με αναρτήσεις οι οποίες βρίθουν ρατσιστικών, ομοφοβικών και αντισημιτικών σχολίων. 'Εχει επανειλημμένα αναφερθεί σε «λαθρομετανάστες», έχει αποκηρύξει τους ομοφυλόφιλους και το gay pride, ξιφουλκεί αδιαλείπτως κατά των εβραίων, έχει αποδώσει βαρείς χαρακτηρισμούς στον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα, ενώ τον περασμένο Ιούλιο, πριν από το δημοψήφισμα, προκάλεσε σάλο με μια ανάρτηση φωτογραφίας στο Facebook η οποία ταύτιζε το 'Αουσβιτς με το «Μένουμε Ευρώπη».

Υπουργικές θέσεις από τους ΑΝ.ΕΛ., πέραν του υπουργού 'Αμυνας Πάνου Καμμένου, πήραν ακόμη η 'Ελενα Κουντουρά (αναπληρωτής υπουργός Τουρισμού), Μαρία Κόλλια - Τσαρουχά (υφυπουργός Μακεδονίας - Θράκης) και Τέρενς Κουίκ (υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ).

Συνολικά, η κυβέρνηση αριθμεί 46 μέλη, έναντι 40 της προηγούμενης, εκ των οποίων τα 10 είναι εξωκοινοβουλευτικά.